Աստղը կարանտինում. Ինչպե՞ս է Ալլա Սահակյանը պայքարում կորոնավիրուսի դեմ

«Թագադրված» վիրուսը փոխեց բոլորի կյանքը, սակայն քչերն են պատրաստ դրան հանձնվել: Չնայած թատրոնները փակ են, բայց մենք համոզվեցինք, որ դերասանները բազմազբաղ են։ Նրանք փորձեր են անում, նոր ստեղծագործական աշխատանքներ իրականացնում, խոհարարությամբ զբաղվում, գրքեր կարդում և չեն մոռանում նրանց մասին, ովքեր այժմ օգնության կարիք ունեն:

_ Ալլա, կորոնավիրուսի հետ կապված ժամանակն անցնում է զարմանալի ու մի փոքր տարօրինակ: Աշխարհում կարծես ինչ-որ անհասկանալի բան է կատարվում։ Բոլորս ասես կաղապարված լինենք։ Ինչպե՞ս է տեղավորվում այդ կաղապարի մեջ արտիստը։

— Իսկապես իրարամերժ զգացողություններ եմ ապրում։ Շատ դժվար էր, քանի որ այդքան բուռն թատերաշրջանի և նախատեսվող համերգաշրջանի ընդացքում կարծես արհեստական արգելակ եղավ, և ստեղծված իրավիճակը սկսեց թելադրել իր խաղի կանոնները։ Ես, լինելով չափազանց օպտիմիստ, փորձել եմ լավագույնս քաղել, կարևոր բաներ սովորել, շատ կարդալ, շարունակում էի մոդելավորել հագուստներ, ինչն իմ սիրելի գործերից է, երգացանկս էի թարմացնում, ասմուք, հեքիաթներ էի կարդում և խոհարարական հմտություններս կատարելագործում։ Եվ այս ամենի մեջ նաև դստերս էի ներառում, որպեսզի ինքն էլ չընկճվի և ստեղծված իրավիճակում կյանքը հետաքրքիր ապրի։ Սա մի փորձություն է, որը մարդ պետք է հաղթահարի։ Ինչ վերաբերվում է կաղապարվելուն․․․

«Առհասարակ յուրաքանչյուր իրավիճակից կարելի է օգուտ քաղել։ Այն հնարավորություն է տալիս ինքնակրթվել, նոր հորիզոններ բացահայտել»։

Կենցաղը․․․ Ես,  թերևս, այն քիչ մարդկանցից եմ, ով չափազանց խիստ է պահպանել կարանտինային ռեժիմը։ Իմ շփումները սահմանափակվում էին իմ ընտանիքով։ Շուրջ երեք ամիս է, ինչ ես անգամ ծնողներիս տուն չեմ գնացել և, առհասարակ, հանրային վայրեր գնում եմ միայն գնունմերի նպատակով, այն էլ որոշակի ժամերի։ Ինչո՞վ է պայմանավորված։ Չափազանց պատասխանատու եմ իմ և իմ շրջապատի հանդեպ։

_ Ելնելով ստեղծված իրավիճակից՝ ողջ աշխարհում, ինչպես նաև Հայաստնաում, թատրոնները չեղյալ հայտարարեցին ներկայացումները: Ոմանք գտան, որ հնարավոր կլինի խաղալ առանց հանդիսատեսի, և բոլորը կհետևեն ներկայացումներին առցանց: Ոմանք էլ՝ որ դա անբնական է, քանի որ դերասանն ու հանդիսատեսը միասին են ստեղծում ներկայացումը։ Ինչպիսի՞ն է այս հարցում Սոս Սարգսյանի անվան Համազգային թատրոնի անձնակազմի դիրքորոշումը։ Ի՞նչ ես դու ինքդ կարծում։

— Ստեղծված իրավիճակում բոլոր միջոցներն էլ լավ են, որպեսզի պահպանվի հանդիսատես և արտիստ կապը՝ մարդկանց ոգևորելու և արվեստի կառույցները վերջնական անգործությունից փրկելու համար։ Իհարկե, մեր թատրոնը չգնաց այս ճանապարհով, այլ ավելի նոր ու հետաքրքիր ռազմավարություն մտածեց։ Այս իրավիճակն իսկապես սարսափելի քաոս ստեղծեց թե՛ մեզ, թե՛ հանդիսատեսի մոտ։ Առանց հանդիսատեսի հետ կենդանի շփման, իհարկե, թատրոնը չի կարող լինել։ Բայց ինչպես և մյուս թատրոնները, մենք նույնպես պետք է մեր գործունեությցունը տեղափոխեինք օնլայն հարթակ։ Եվ այդ պատճառով ստեղծվեց «Առականի» նախագիծը, որը նկարահանվեց համաճարակի առաջին օրերին, որին մասնակցում էինք դերասանախմբի մի կազմով։ Մյուս մասը Բուկովսկու պոեզիան կկարդա հետաքրքիր ձևաչափով, կնկարահանվի և մոտ օրերս կհրապարակվի թատրոնի ֆեյսբուքյան էջում։ Երեխաների համար նույպես մի ծրագիր է մշակվել։ Դա էլ իր հերթին մոտ օրերս կսկսի գործել։ Համաճարակի օրերին թատրոնը սկսեց մի նախագիծ Թոթովենցի, որի ռեժիսորը Վարշամ Գևորգյանն է։ Նպատակն է «Կյանքը հին հռոմեական ժանապարհի վրա» վիպակի հիման վրա նկարել ֆիլմ, որը բաղկացած է լինելու 7 մասից։ Սա ևս հրաշալի առիթ էր։ Նախ, որ անդրադարձ էր դասական գրողների ստեղծագորլություններին, իսկ այն ֆորմատը, որով ռեժիսորը պետք է ներկայացներ այս պատմվածքը՝ իր լուծումնորով և ձևաչափով նոր է, ճիշտ և չափազանց նրբաճաշակ։ Դերաբաշխումն անելուց հետո դերասանները իրենք իրենց պետք է նկարահանեին։ Ես նույնպես առանցքային դեր ունեցա։ Ինքս շատ մեծ ոգևորությամբ սկսեցի աշխատել։ Սյս վիպակն ու ձևաչափը շատ հնարավորություններ ստեղծեցին, որպեսզի բացահայտեմ օպերատորական հնարավորություններս և ռեժիսորի առաջադրած տեսարանի հիման վրա հսկայական ծավալի նկարահանումներ իրականացնեմ պատշգամբից, քաղաքից դուրս, որտեղ հնարավոր էր՝ բաց չթողնելով բնության մեջ տեղի ունեցող գեղեցիկ երևույթները, տունը, կենցաղը, այն ամենը, ինչ կարող էր տեսարանի համար անհրաժեշտ լինել։ Թեպետ համաճարակի մեծ տեմպերի հետ կապված, հասկանալով մեծ ռիսկայնությունը, անձամբ չմասնակցեցի ընդհանուր նկարահանմանը, բայց և այնպես շարունակում եմ նկարահանումներս իրականացնել հեռահար։ Այս ամենը չափազանց հետաքրքիր է և ստեղծագործելու մեծ հնարավորություն է տալիս։

— Ինչպիսի՞ն է այսօր թատրոնի և դերասանի ստեղծագործական կապը։ Ի՞նչ ծրագրերի իրականացման վրա է ուղղված թատրոնի ներուժն այսօր։

— Թատրոնը նաև շատ հետաքրքիր ծրագիր է մշակում, համաճարակի սահմանափակումները հաշվի առնելով, հանդիսատեսին նորից թատրոն բերելու համար։ Դրա մասին դեռ կանդրադառնամ առանձին։ Մեր թատերախումբը շատ բազմատաղանդ է, և դրա ապացույց այն է, որ յուրաքանչյուր նախաձեռնության մեջ կարող ենք հանդես գալ նոր որակներով՝ որպես բեմի և հագուստի ձևաորող, ռեժիսոր, դեկորատոր, երաժշտական ձևավորող, օպերատոր։ Դա, թերևս, գեղարվեստական ղեկավարից էլ է գալիս, քանի որ պոտենցիալը հնարավորինս փորձում է օգտաործել և արտիստներին հնարավորություն է տալիս ինքնարտահայտվել։

— Գիտեմ, որ դերասանի աշխատանքային ծանրաբեռնվածությունը բավականին մեծ է․ փորձեր, ներկայացումներ, հաճախ ստացվում է այնպես, որ ընտանիքում ֆիզիկական ներկայության բաց է ստեղծվում։ Ինչպե՞ս է անցնում ընտանեկան առօրյան այս օրերին։

_ Մենք փորձում ենք շատ ժամանակ անցկացնել բնության գրկում։ Բացահայտում ենք Հայաստանն իր գեղեցկությամբ և հրաշալիքներով։ Տանը ստեղծագործական կյանքը բուռն է՝ նվագում ենք, երգում, նկարում։ Լավ հնարավորություն է երեխայի հետ լինելու։ 

— Իհարկե, այս օրերին թատերասեր հասարակությունը ևս լարված և սպասումի մեջ է։ Ո՞րն է քո խորհուրդը հանդիսատեսին և երկրպագուներիդ։

— Ես ինքս էլ անհամբեր եմ, թե երբ պետք է հնարավոր լինի կրկին խաղալ։ Կարծում եմ՝ շատ չենք սպասի։ Հիմա թատրոնը սկսել է մի նախագծի վրա աշխատել, և ամեն ինչ հաստատվելուն պես՝ մենք և հանդիսատեսը հուսով եմ՝ շուտով կրկին կհանդիպենք։

— Կցանկանայի ծանոթանալ քո փիլիսոփայությանը՝ աշխարհում տիրող ճգնաժամի հետ կապված։ Միգուցե՞ Երկիրը որոշել է հանգստանալ մեզնից։ Միգուցե բնությունը մարդկությանը նշաններ է տալիս ու հնարավորություն։

— Առհասարակ, ես կարծում եմ, որ յուրաքանչյուր փորձություն մարդուն հենց այնպես չի տրվում։

«Մենք այս օրերին ավելի շատ ենք սովորել հարգել դիմացինին, համբերատար և կամային հատկանիշներ դրսևորել, փորձել ժամանակը օգտագերծել ինքնակրթման և զարգացման վրա»։

Ստեղծագործ միտք զարգացնել, կենսունակ և հնարամիտ լինել, որպեսզի առանց ընկճվելու հաղթահարել տարբեր իրավիճակներ։ Եվ ամենակարևորը սիրել մերձավորին և գնահատել այն գեղեցիկ մարդկային հարաբերությունները, որի կարիքը հիմա մարդիկ ավելի շատ ունեն և հետագայում ավելի կգնահատեն դրանց արժեքը։

Տեքստը՝ Լենա Մկրտչյանի

Լուսանկարները՝ Ալլա Սահակյանի արխիվից