Թրամփի կողմից ընդունված խաղաղ պայմանագրի 28 կետերը, որոնք պիտի ընդունի կամ մերժի Զելենսկին
Ողջ արևմտյան մամուլը ողողված է Թրամփի կողմից առաջարկված խաղաղ համաձայնության 28 կետերով, որոնք բուռն քննարկման առարկա են դարձել:
Հատկապես ակտիվ են ամերիկյան Axios-ն ու բրիտանական Financial Times-ը, որոնք արտահոսքի միջոցով ծանոթացնում են միջազգային հանրությանը Թրամփի 28 կետանոց առաջարկի հետ:
Նշվում է նաև, որ անուղակի այդ առաջարկներին դրական է արտահայտվել Պուտինի այս հարցերով բանագնաց Կիրիլ Դմիտրիևը: Սակայն ինչքանով են նրա տեսակետները համընկնում Պուտինի տեսակետների հետ, այսօր դժվար է ասել:
Մենք, մեր հերթին, ներկայացնենք այդ 28 կետերը, որոնք առաջարկում է Թրամփը:
Առաջին
Ուկրաինայի ինքնիշխանությունը կվերահաստատվի։
Երկրորդ
Ռուսաստանի, Ուկրաինայի և Եվրոպայի միջև կկնքվի լիարժեք և համապարփակ չհարձակման մասին համաձայնագիր։ Վերջին 30 տարիների բոլոր անորոշությունները կհամարվեն լուծված։
Երրորդ
Ռուսաստանից ակնկալվում է չներխուժել հարևան երկրներ, և միաժամանակ ՆԱՏՕ-ն չի ընդլայնվի։
Չորրորդ
Ռուսաստանի և ՆԱՏՕ-ի միջև երկխոսություն կանցկացվի Միացյալ Նահանգների միջնորդությամբ՝ բոլոր անվտանգության հարցերը լուծելու և լարվածության թուլացման պայմաններ ստեղծելու համար՝ համաշխարհային անվտանգությունն ապահովելու և համագործակցության ու ապագա տնտեսական զարգացման հնարավորությունները մեծացնելու համար։
Հինգերորդ
Ուկրաինան կստանա հուսալի անվտանգության երաշխիքներ։
Վեցերորդ
Ուկրաինայի զինված ուժերի չափը կսահմանափակվի 600.000 անձնակազմով։
Յոթերորդ
Ուկրաինան կհամաձայնի իր սահմանադրության մեջ ամրագրել, որ չի միանա ՆԱՏՕ-ին, և ՆԱՏՕ-ն կհամաձայնի իր կանոնադրություններում ներառել դրույթ, որը կնշանակի, որ ապագայում ոչ մի պահի չի ընդունի Ուկրաինային իր կազմում։
Ութերորդ
ՆԱՏՕ-ն կհամաձայնի զորքեր չտեղակայել Ուկրաինայում։
Իներորդ
Եվրոպական ռազմական բազաները կտեղակայվեն Լեհաստանում։
Տասներորդ
ԱՄՆ երաշխիքները.
ա. ԱՄՆ-ն կստանա փոխհատուցում՝ երաշխիքի համար։
բ. Եթե Ուկրաինան ներխուժի Ռուսաստան, այն կկորցնի երաշխիքը։
գ. Եթե Ռուսաստանը ներխուժի Ուկրաինա, վճռական, համակարգված ռազմական պատասխանից բացի, կվերականգնվեն բոլոր համաշխարհային պատժամիջոցները, և նոր տարածքի ճանաչումը և այս համաձայնագրի այլ առավելությունները կչեղարկվեն։
դ. Եթե Ուկրաինան առանց պատճառի հրթիռ արձակի Մոսկվայի կամ Սանկտ Պետերբուրգի ուղղությամբ, անվտանգության երաշխիքը կհամարվի անվավեր։
Տասնմեկերորդ
Ուկրաինան իրավասու է անդամակցելու ԵՄ-ին և ստանում է կարճաժամկետ արտոնյալ մուտք դեպի եվրոպական շուկա, մինչ այս հարցը քննարկվում է։
Տասներկուերորդ
Ուկրաինայի համար գլոբալ վերականգնման ամուր փաթեթը կներառի, բայց չի սահմանափակվի հետևյալով՝
ա. Ուկրաինայի տնտեսական զարգացման հիմնադրամի ստեղծում՝ բարձր աճի ներուժ ունեցող ոլորտներում, ներառյալ տեխնոլոգիաները, տվյալների կենտրոնները և արհեստական բանականությունը, ներդրումներ կատարելու համար։
բ. Միացյալ Նահանգները կհամագործակցի Ուկրաինայի հետ՝ Ուկրաինայի գազային ենթակառուցվածքները, ներառյալ խողովակաշարերը և պահեստային կառույցները, համատեղ վերականգնելու, զարգացնելու, արդիականացնելու և շահագործելու համար։
գ. Զինված հակամարտությունից տուժած տարածքները վերականգնելու համատեղ ջանքեր՝ քաղաքներն ու բնակելի տարածքները վերականգնելու, վերակառուցելու և արդիականացնելու համար։
դ. Ենթակառուցվածքների զարգացում։
ե. Հանքարդյունաբերություն և բնական պաշարների արդյունահանում։
զ. Համաշխարհային բանկը կմշակի հատուկ ֆինանսավորման փաթեթ՝ այս ջանքերը արագացնելու համար։
Տասներեքերորդ
Ռուսաստանը կվերաինտեգրվի համաշխարհային տնտեսության մեջ։
ա. Պատժամիջոցների վերացումը կքննարկվի և կհամաձայնեցվի փուլերով և յուրաքանչյուր դեպքի համար առանձին։
բ. Միացյալ Նահանգները կկնքի երկարաժամկետ տնտեսական համագործակցության համաձայնագիր՝ էներգետիկայի, բնական պաշարների, ենթակառուցվածքների, արհեստական բանականության, տվյալների կենտրոնների, արկտիկական հազվագյուտ մետաղների արդյունահանման նախագծերի և այլ փոխշահավետ կորպորատիվ հնարավորությունների ոլորտներում փոխադարձ զարգացումը խթանելու համար։
գ. Ռուսաստանին կհրավիրվի վերադառնալ G8-ին։
Տասնչորսերորդ
Սառեցված միջոցները կօգտագործվեն հետևյալ կերպ. սառեցված ռուսական միջոցներից 100 միլիարդ դոլարը կներդրվի Ուկրաինայում ԱՄՆ-ի գլխավորությամբ իրականացվող վերակառուցման և ներդրումային ջանքերում։ ԱՄՆ-ն կստանա այս ձեռնարկության շահույթի 50%-ը։ Եվրոպան կհամապատասխանի դրան 100 միլիարդ դոլարով՝ Ուկրաինայի վերակառուցման համար հասանելի ներդրումները մեծացնելու համար։ Սառեցված եվրոպական միջոցները կվերալուծվեն։ Մնացած սառեցված ռուսական միջոցները կներդրվեն առանձին ԱՄՆ-Ռուսաստան ներդրումային գործիքում, որը կիրականացնի ԱՄՆ-Ռուսաստան համատեղ նախագծեր այն ոլորտներում, որոնք փոխադարձաբար որոշված են վստահություն կառուցելու և ընդհանուր շահերը բարելավելու համար՝ ուժեղ և կայուն գործառնական միջավայր ապահովելու համար։
Տասնհինգերորդ
Ստեղծվելու է ԱՄՆ-Ռուսաստան համատեղ անվտանգության աշխատանքային խումբ՝ այս համաձայնագրի բոլոր դրույթների պահպանումը վերահսկելու համար։
Տասնվեցերորդ
Ռուսաստանը օրենքով կամրագրի իր չհարձակման քաղաքականությունը Եվրոպայի և Ուկրաինայի նկատմամբ։
Տասնյոթերորդ
Միացյալ Նահանգները և Ռուսաստանը կհամաձայնեն շարունակել միջուկային զենքի չտարածման և զենքի վերահսկման պայմանագրերը, ներառյալ START I-ը։
Տասնութերորդ
Ուկրաինան համաձայն է լինել ոչ միջուկային պետություն՝ համաձայն միջուկային զենքի չտարածման պայմանագրի։
Տասնիններորդ
Զապորոժիեի ատոմակայանը կգործարկվի ՄԱԳԱՏԷ-ի հսկողության ներքո, էլեկտրաէներգիայի արտադրությունը կբաժանվի 50:50 հարաբերակցությամբ Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև։
Քսաներորդ
Երկու երկրներն էլ պարտավորվում են իրականացնել կրթական ծրագրեր դպրոցներում և հասարակությունում, որոնք կնպաստեն տարբեր մշակույթների փոխըմբռնմանը և հանդուրժողականությանը, կնվազեցնեն ռասիզմն ու նախապաշարմունքները։
ա. Ուկրաինան ընդունում է ԵՄ պարտավորությունները կրոնական հանդուրժողականության և լեզվական փոքրամասնությունների պաշտպանության վերաբերյալ։
բ. Երկու երկրներն էլ պարտավորվում են իրականացնել ժամանակակից և արդյունավետ սանիտարական միջոցառումներ և ծրագրեր՝ ռուսական և ուկրաինական լրատվամիջոցներում կեղծ լուրերի դեմ պայքարելու և հանրությանը հանդուրժողականության հարցերի վերաբերյալ կրթելու համար։
Ցանկացած նացիստական գաղափարախոսություն և գործունեություն պետք է մերժվի և դադարեցվի։
Քսանմեկերորդ
Տարածքներ.
ա. Ղրիմը, Լուգանսկը և Դոնեցկը դե ֆակտո կճանաչվեն որպես ռուսական, այդ թվում՝ Միացյալ Նահանգների կողմից։
բ. Խերսոնը և Զապորոժիեն կսառեցվեն շփման գծում, ինչը կհամարվի դե ֆակտո ճանաչում շփման գծում։
գ. Ռուսաստանը հրաժարվում է հինգ շրջաններից դուրս իր կողմից վերահսկվող այլ համաձայնեցված տարածքներից։
դ. Ուկրաինական ուժերը դուրս կգան ԴԺՀ-ի այն մասից, որը նրանք ներկայումս վերահսկում են, և այս դուրսբերման գոտին կհամարվի չեզոք ապառազմականացված բուֆերային գոտի, որը միջազգայնորեն ճանաչված կլինի, որպես Ռուսաստանի Դաշնությանը չպատկանող տարածք։ Ռուսական ուժերը չեն մտնի այս ապառազմականացված գոտի։
Քսաներկուերորդ
Ռուսաստանի Դաշնության և Ուկրաինայի կողմից ապագա տարածքային պայմանավորվածությունների համաձայնեցումից հետո կողմերը պարտավորվում են չփոփոխել այդ համաձայնագրերը ուժով։ Կտրամադրվեն անվտանգության երաշխիքներ, որոնք չեն կիրառվի այդ պարտավորությունների խախտման դեպքում։
Քսաներեքերորդ
Ռուսաստանը չի խոչընդոտի Ուկրաինայի կողմից Դնեպր գետի օգտագործումը առևտրային գործունեության համար, և կկնքվեն համաձայնագրեր՝ Սև ծովով հացահատիկի ազատ տեղափոխման վերաբերյալ։
Քսանչորսերորդ
Կստեղծվի մարդասիրական կոմիտե՝ չլուծված հարցերը լուծելու համար.
ա. Բոլոր մնացած բանտարկյալներն ու դիակները կփոխանակվեն «բոլորը՝ բոլորի դիմաց» սկզբունքով։
բ. Բոլոր քաղաքացիական կալանավորվածներն ու պատանդները, այդ թվում՝ երեխաները, կվերադարձվեն։
գ. Կիրականացվի ընտանիքների վերամիավորման ծրագիր։
դ. Միջոցներ կձեռնարկվեն հակամարտության զոհերի տառապանքները մեղմելու համար։
Քսանհինգերորդ
Ուկրաինայում ընտրություններ կանցկացվեն 100 օրից։
Քսանվեցերորդ
Հակամարտության մեջ ներգրավված բոլոր կողմերը կստանան լիարժեք համաներում զինված հակամարտության ընթացքում իրենց գործողությունների համար և կհամաձայնվեն ապագայում չհետապնդել պահանջներ կամ չլուծել վեճերը։
Քսանյոթերորդ
Այս համաձայնագիրը կլինի իրավաբանորեն պարտադիր։ Դրա իրականացումը կհսկվի և կերաշխավորվի նախագահ Դոնալդ Թրամփի գլխավորած Խաղաղության խորհրդի կողմից։ Խախտումների համար կսահմանվեն պատժամիջոցներ։
Քսանութերորդ
Երբ բոլոր կողմերը համաձայնվեն այս հուշագրի հետ, հրադադարը ուժի մեջ կմտնի անմիջապես այն բանից հետո, երբ երկու կողմերն էլ կհեռանան համաձայնագրի իրականացումը սկսելու համար համաձայնեցված կետերին։
Այսպիսով Թրամփի կողմից առաջարկված այս 28 կետերի վերաբերյալ իրենց տեսակետները հայտնելու համար, պիտի արձագանքեն Մոսկվան և Կիևը:
Ինչպիսին՞ կլինի այս արձագանքը, հայտնի կդառնա մոտ ժամանակներս:
Սա է իրականությունը:
Արտակ Հակոբյան
Zham.am

