Դիմադրության վերջին բաստիոնը (տեսանյութ) Եգիպտոսի ռազմական ինքնաթիռն անցել է ՀՀ երկնքով և իջել Ադրբեջանում Նիկոլական խաղաղության պատասխանը հնչում է Խոզնավարում. Աննա Գրիգորյան
1
Ինչու է աղմկում տխրահռչակ զույգը․ Անդրանիկ Թևանյանի արձագանքն արտամուսանական զույգի փողոցային բառապաշարին (տեսանյութ) Ինչո՞ւ Փաշինյանը որոշեց հենց այս պահին սկսել նոր արշավ եկեղեցու դեմ Փաշինյանը գնել է 3,1 մլն եվրո արժեցող առանձնատու՞ն Մարսելում․ինչո՞ւ է իշխանական զույգը հիշել դոմփելը (տեսանյութ) Ավինյանը հերթական խոշոր գումարն է հանել բյուջեից Ալիևի պլանը տապալվում է․ Փաշինյանը ծրագիր չունի (տեսանյութ) Աննա Հակոբյանը թող մանկապիղծների անունները տա, եթե չի տալիս, ուրեմն ինքը հանցագործ է. Աջապահյան Արցախի նախագահը կալանավորված չէ, որևէ վարույթով մեղադրյալի դատավարական կարգավիճակ չունի. փաստաբան ՀՀ-ՌԴ կապերի պատմությունը վերաիմաստավորելու փորձեր են արվում. դեսպան Դատական նիստ Լևոն Քոչարյանի՝ կարմիր բերետավորներին իբր ծեծելու գործով Քաղաքային բյուջեից միլիարդավոր գումարների մսխումները և քաղաքային խնդիրների կուտակումները (տեսանյութ) Պատերազմ Արցախում
Հենց այս հաղթանակներով ենք մենք հզոր ու կանգուն. Գագիկ Ծառուկյան Ինձ զսպելով, փորձեցի առայժմ չօգտագործել «ոջիլ», «էշ», և նորաձևակիրթ այլ որոշիչներ ու բացահայտիչներ… Ռուբեն Հակոբյան Խստորեն դատապարտում ենք Հայաստանի կառավարչի և նրան կողակցված անձի զարհուրելի վարքագիծը. ՀՀԿ Սա ճակատամարտ է Հայաստանի ոգու համար. Վարդան Օսկանյան Մերօրյա բարձիըողի իրականություն. ամեն ինչ սկսել է շանը վրաերթի ենթարկելուց, շարունակվել ծեծկռտուքով, ավարտվել ողբերգական վրաերթով Օկուպացված Քարվաճառում ականի պայթյունից 45-ամյա տղամարդ է վիրավորվել Ազգադավ խմբակի որդեգրած քաղաքականությունը հերթական անգամ համընկնում է մեր ոխերիմ թշնամիների խոսույթին. հայտարարություն Կոչ ենք անում ՀՀ վարչապետին հրապարակայնորեն ներողություն խնդրել. Ավստրիայի հայ թեմ Համբերության բաժակը լցրեցիք․ Քահանան դիմում է նիկոլախտով տառապողներին Ինչու է աղմկում տխրահռչակ զույգը․ Անդրանիկ Թևանյանի արձագանքն արտամուսանական զույգի փողոցային բառապաշարին (տեսանյութ) Այս ամենի պատասխանատուն ոչ միայն իշխող ընտանիքն է, այլ ողջ ՔՊ-ն Հա՛մ ինքն է խայտառակվում, հա՛մ՝ մենք. Էս երկրում ուրիշ մարդ չկա՞, պետություն չունե՞նք. Խաչիկյան Փաշինյանը նյարդային շոկ է տանում, անելանելի վիճակում է. Տիգրան Քոչարյան Վրաստանը ժամանակավորապես սահմանափակել է բեռնատարների երթևեկությունը Վերին Լարս տանող ճանապարհով Նորք-Մարաշ վարչական շրջանում գտնվող թիվ 157 հիմնական դպրոցի շենքը անմխիթար վիճակում է, սպորտզալի ապակիները՝ կոտրված (տեսանյութ) Ինչ է ասել Վեհափառը, ինչ է ասել Նիկոլը, ինչ պետք է անենք մենք Ինչո՞ւ Փաշինյանը որոշեց հենց այս պահին սկսել նոր արշավ եկեղեցու դեմ Դիմադրության վերջին բաստիոնը (տեսանյութ) Մեր ժողովուրդը լավ գիտի, թե որն է իր Հայրենիքը. «Փաստ» Եգիպտոսի ռազմական ինքնաթիռն անցել է ՀՀ երկնքով և իջել Ադրբեջանում Փաշինյանի անպարկեշտ լեզուն արժեզրկում է երկրի վարչապետի ինստիտուտը. Ռուսաստանի հայերի միություն Ի՞նչ սպասել Հայ առաքելական եկեղեցուց՝ ի պատասխան Փաշինյանի հարձակումների Փաշինյանը գնել է 3,1 մլն եվրո արժեցող առանձնատու՞ն Մարսելում․ինչո՞ւ է իշխանական զույգը հիշել դոմփելը (տեսանյութ) Նիկոլական խաղաղության պատասխանը հնչում է Խոզնավարում. Աննա Գրիգորյան Թուրքիայի ռազմական աջակցությամբ Ադրբեջանը իրականացրել է ոճրագոծություն՝ բռնազավթել և ամբողջապես հայաթափել է Արցախը (տեսանյութ) Հայ առաքելական եկեղեցու դեմ պայքարում են մե՛կ ադրբեջանցիները, մե՛կ էլ Հայաստանի իշխանությունները. «Փաստ» Նորանոր ցածրունքներ նվաճելով. «Փաստ» Նոր բնակարան,80 մլն դրամ եկամուտ և նվեր Աննա Հակոբյանից․ ինչ է հայտարարագրել Փաշինյանը Ավինյանը հերթական խոշոր գումարն է հանել բյուջեից Փաշինյանի վարքագծի վերլուծություն․ «Կարճ ասած»

Լեռնակերտի պեղումների արդյունքում բացվել են միջին բրոնզից ուշ բրոնզի անցման փուլին վերագրվող թաղումներ

ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոնի և ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի հնագետները պեղումներ են իրականացրել Լեռնակերտի N 1 դամբանադաշտում:

Բացվել են միջին բրոնզից ուշ բրոնզի անցման փուլին (Ք.ա. XVI դ. II կես-XV դ. I կես) վերագրվող թաղումներ, որոնցում միաժա­մա­նակ հանդիպել են և՛ միջինբրոնզեդարյան կարմիրբերդյան, և՛ ուշբրոնզե­դարյան ա­ռարկա­ներ։ Անցումային փուլի (միջին բրոնզից ուշ բրոնզ) այս դամբաններն ունեն 5-15 մետր տրա­մագծով հենա­պատ-կրոմլեխ։ Խցերը հիմնա­հո­­ղա­յին են՝ ուղղված հյուսիս-հարավ։ Ուշ բրոնզի տարբեր փուլերին վերա­գրվող թաղումներում աճյունը դրված է եղել դիադրման և վերաթաղման եղանակներով։ Այս դամբաններում ուղեկցող գույքը խեցանոթներն են, հազվադեպ՝ ուլունքներ։ Երկաթի դարի վաղ շրջափուլին վերաբերող դամբաններն ունեն հենա­պատ-կրոմլեխներ (8-20 մ տր.), մանր քարերից կազմված ոչ բարձր թմբեր և արևելք-արևմուտք ուղղված սալարկղային խցեր։ Երկաթեդարյան իջեցուկ դամբաններում փաստագրվել են խմբային եղանակով արված թաղումներ։ Բացահայտվել է, որ այս դամբանախմբում խեղված չորս դամբան­ներն արևելյան հատվածում ունեն կցակառույցներ՝ նախատեսված թաղումն ուղեկցող գույքի համար։

Երկաթեդարյան ամրոց Վարի Բերդի բլրի արևելյան լանջին օդալուսանկարահանման միջոցով հավաստվել է «անվաձև» կառույց, որը բաղկացած է կից շրջանաձև այլ կառույցներից։ «Անվաձև» կառույցներ Հայաստանում հայտնի են Արագածի նախալեռներում, որտեղ դրանք հանդիպում են «անապատի օդապարուկներ» կոչված հուշարձանների համատեքստում։ «Անվաձև» կառույցի մնացորդներ փաստագրվել է նաև Արագած լեռան ամենաբարձրադիր հնավայրում՝ Կարմիր Սարում, որտեղ պեղումներով բացահայտվել են վիշապ քարակոթողների կուտակում՝ իրենց նախնական միջավայրում։ Լեռնակերտի օրինակն առանձնահատուկ է նրանով, որ այն առաջին անգամ փաստագրվում է ամրոցի համատեքստում։ Սակայն վերջինիս գործառույթը դեռ պարզ չէ։

Պեղումներով գտնվել են մեծ թվով խեցեղեն և քարե առարկաներ՝ անոթներ, աղորիքներ, անվակներ և այլն, կենդանական ոսկորներ՝ հիմնականում ընտանի՝ մանր և խոշոր եղջերավոր անասուններ։

Լեռնակերտի պեղումները կարևորվում են ուշբրոնզեդարյան հասարակության ուսումնասիրության առումով։ Մասնավորապես, լայն արձագանք է գտել Լեռնակերտի հնագույն ԴՆԹ-ի հետազոտությունը, որը ցույց է տալիս, որ համաժամանակյա, սակայն տարբեր դամբանախմբերում արված թաղումներում բացված կմախքները ազգակցական կապեր չեն ունեցել։ Դա վկայում է, որ համայնքներում ապրել են տարբեր գերդաստաններ։

Լեռնակերտի ուշբրոնզեդարյան լանդշաֆտի ձևափոխությունների դինամիկայի հետազոտությունը հնարավորություն է տալիս մեկ համալիրում երկու ամրոցների տվյալներով հետևել պաշտպանական համակարգի ձևավորման, կառուցման գործընթացներին։ Շնորհիվ Լեռնակերտի դամբանադաշտի տվյալների՝ Արթիկի, Հառիճի, Հոռոմի, Մաստարայի, Թալինի և Լճաշենի տվյալների հետ բաղդատման, ուրվագծելի են դառնում ուշ բրոնզի դարում բարդ հասարակությունների ձևավորման գործընթացները։ Ամրոցներում, դամբանադաշտերում նշմարվում են ինչպես առանձնաշնորհյալների, այնպես էլ զինվորների, կրոնական սպասավորների և առևտրականների խմբերը։

Պեղումների արդյունքների վերաբերյալ հոդվածներ են տպագրվել հայաստանյան և արտասահմանյան պարբերականներում, զեկուցվել են ինչպես տեղական, այնպես էլ արտասահմանյան գիտաժողովներում։

Լեռնակերտի հնագիտական արշավախումբը գործել է ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոնի, ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի, Գիտության պետական կոմիտեի և Հայագիտական հետազոտությունների և ուսումնասիրությունների ազգային ասոցիացիայի (NAASR) համաֆինանսավորումներով՝ «Արագած լեռան հյուսիս-արևմտյան լանջերի բրոնզեդարյան լանդշաֆտի ձևափոխման միտումները» թեմայի շրջանակներում։

Հետևեք մեզ Telegram-ում
Հետևեք մեզ YouTube-ում
Websiite by Sargssyan
Հետևեք մեզ Facebook-ում https://www.facebook.com/ZhamLratvakan