Ռոբերտ Քոչարյանը շնորհավորել է Պուտինին՝ ստացած համաժողովրդական աջակցության և վերընտրվելու կապակցությամբ Ամերիկացիներն ասում են՝ չեն ուզում ձեզ հետ ամուսանանալ, ո՞ւմ եք խաբում. Արթուր Խաչիկյան (տեսանյութ) Բնակիչներով որոշել ենք ինքնապաշտպանություն կազմակերպել. Ոսկեպարի զինղեկը՝ մանրամասներ է պատմել Փաշինյանի հետ հանդիպումից
19
Փաշինյանը ՆԱՏՕ-ին հավաստիացրել է, որ հավատարիմ է Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման օրակարգին Ստի ու կեղծիքի «իշխանության» անգործությունը․ ավագանու անդամ (տեսանյութ) Հայերը Փաշինյանի ավտոշարասյունն ազդանշաններով ու վաստակած «դա-վա-ճա՛ն» վանկարկումներով են «ողջունել» (տեսանյութ) Քաղաքացին քարով հարվածել է կառավարության շենքի պատուհանին. նրան բերման ենթարկեցին (տեսանյութ) «Մենք միասնական ենք Ռուսաստանի հետ». հայ կամավորները շնորհավորել են Պուտինին ընտրություններում հաղթանակի կապակցությամբ ԱԱԾ պեհեստազորի սպաները շնորհավորել են Պուտինին՝ վերընտրվելու առթիվ Բացահայտվել է Արաբկիրի շուկայի սեփականատերը (տեսանյութ) Ոսկեպարցիները Փաշինյանի ադրբեջանցիներին հանձնելու տարածք չունեն Փաշինյան. Երևանում ոչ մի բուհ չպետք է լինի... Թերևս, մնում է հայտարարի, որ Երևանն էլ չպետք է լինի Սահմանագծումը սկսել են Տավուշից, որ թշնամուն բերեն մեր զինվորի թիկունք. Իշխան Սաղաթելյան (տեսանյութ) Պատերազմ Արցախում
Սերժ Սարգսյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին Ողջունում եմ ՀՀ համերաշխությունն Ուկրաինայի հետ. Ստոլտենբերգ. Տեսանյութ Փաշինյանը ՆԱՏՕ-ին հավաստիացրել է, որ հավատարիմ է Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման օրակարգին Հայաստանի բանկերի մեծ մասը մարտի 30-ից կդադարեցնի «Միր» քարտերի ընդունումը ՆԱՏՕ-ն աջակցում է Հայաստանի տարածքային ամբողջականությանը. Սթոլտենբերգ Ռոբերտ Քոչարյանը շնորհավորել է Պուտինին՝ ստացած համաժողովրդական աջակցության և վերընտրվելու կապակցությամբ Ստի ու կեղծիքի «իշխանության» անգործությունը․ ավագանու անդամ (տեսանյութ) Ժողովրդին պատերազմով ահաբեկողը դեռ իշխանության է. Կարեն Բեքարյան (տեսանյութ) Հայաստանին է մոտենում է հաջորդ ցիկլոնը Թևերի տակ դրված եվրա... բարձ. «Փաստ» Ո՞րն է «դարակազմիկ» նախագծի առանցքային նպատակը. «Փաստ» Ամերիկացիներն ասում են՝ չեն ուզում ձեզ հետ ամուսանանալ, ո՞ւմ եք խաբում. Արթուր Խաչիկյան (տեսանյութ) «Ադրբեջանը կարևոր է ՆԱՏՕ-ի համար... Ադրբեջանի գազը շատ կարևոր է». Սթոլթենբերգ 20 Հարց՝ ԱԺ օրակարգում. Տեսանյութ Բնակիչներով որոշել ենք ինքնապաշտպանություն կազմակերպել. Ոսկեպարի զինղեկը՝ մանրամասներ է պատմել Փաշինյանի հետ հանդիպումից Ի՞նչ են ասել Փաշինյանին Նոյեմբերյանում Փաշինյանի և Ալեն Սիմոնյանի եղբայրները բիզնեսմեններ են Ինչ է քննարկվել ՔՊ խմբակցության փակ նիստում Ալիևը ցուցմունք տվեց Փաշինյանի դեմ, ԵՄ-ն ավետեց՝ Հայաստանը կտրվի Թուրքիայի կառավարմանը, թուրքական նվաճումը պոզով-պոչո՞վ է լինում. Վարուժան Գեղամյան Քաղբանտարկյալներ Արմեն Աշոտյանի, Նարեկ Մալյանի և Մամիկոն Ասլանյանի պայքարի լուսանկարները՝ Երևանում Խնդիրը մեկն է՝ դժվարացնել Իրան-Հայաստան-Վրաստան-Ռուսաստան հաղորդակցության ուղին․ Ոսկանյան «Զգուշացնում ենք, որ նման հրամանը ապօրինի է, հակասահմանադրական և խիստ պատժի է ենթակա». «Հայաքվե» Ըստ Փաշինյանի՝ 6-րդ դարի հայկական եկեղեցին ադրբեջանական է. «Կարճ ասած» (տեսանյութ) Փաշինյանը՝ լինելով թերուս և կիսագրագետ, դասակարգային ատելություն ունի գրագիտության և կրթության նկատմամբ. Լևոն Զուրաբյան Հարավային Օսիան և Աբխազիան Վրաստանի մաս են. ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Հայերը Փաշինյանի ավտոշարասյունն ազդանշաններով ու վաստակած «դա-վա-ճա՛ն» վանկարկումներով են «ողջունել» (տեսանյութ) Փաշինյանի «ահաբեկչական» այցը Ոսկեպար Քաղաքացին քարով հարվածել է կառավարության շենքի պատուհանին. նրան բերման ենթարկեցին (տեսանյութ) «Մենք միասնական ենք Ռուսաստանի հետ». հայ կամավորները շնորհավորել են Պուտինին ընտրություններում հաղթանակի կապակցությամբ Ադրբեջանցիներն ավերել են գետավանցի ազատամարտիկների հիշատակին նվիրված հուշահամալիրը (լուսանկար)

Այսօր Հայաստանին պետք են այնպիսի պետական գործիչներ, ինչպիսին Արամ Մանուկյանն էր

1879 թվականի մարտի 19-ին ծնվել է հայ ժողովրդի ականավոր գործիչ Արամ Մանուկյանը: Նրա ավանդը մեծ է մեր պետականության կայացման մեջ:

Սովորաբար ժողովուրդը պետք է ճանաչի իր պատմական հերոսներին: Իսկ այսօր շատերն են արդյո՞ք ճանաչում մեր հերսոներին: Ճանաչել, նախ նշանակում է հասկանալ իրենց կատարած գործի իմաստն ու նշանակությունը:

Փորձենք այս հոդվածով ևս մեկ անգամ հիշեցնել այս գործչի գործունեության արժանիքները:

Եվ այսպես, Արամ Մանուկյանը, իրական անունը՝ Սարգիս Հովհաննիսյան, ինչպես նշեցինք ծնվել է մարտի 19-ին 1879 թվականին, այն ժամանակ Ելիզավետպոլի նահանգի Զեյվա հայկական գյուղում:

Հիշեցնենք, որ Ելիզավետոպոլը ներկայիս «ադրբեջանաքկան» Գյանջա քաղաքն է:

Երիտասարդ տարիքում նա անդամագրվեց ՀՅԴ-ի շարքերում և դարասկզբին տեղափոխվելով Բաքու սկսեց կրել «Արամ Մանուկյան» անունը: Այն ժամանակվա ցարական Ռուսաստանի հեղափոխականների քաղաքական ավանդույթներում նման անվանափոխումները կրում էին մասսայական բնույթ: Քանզի հեղափոխական աշխատանքը դա էր պահանջում:

1904-ին Մանուկյանը տեղափոխվեց Արևմտյան Հայաստանի Վան քաղաք, որտեղ ղեկավարեց տեղի դաշնակցական կառույցը:

1906-ին, ընդամենը մեկ տարվա ընթացքում, Վանի հայերը ավելի շատ զենք ու զինամթերք ստացան Ռուսաստանից և Իրանից, քան դրանից առաջ 10 տարիների ժամանակահատվածում: Սա ցույց տվեց Արամ Մանուկյանի գործնական հատկությունների բարձր մակարդակը:

Ավելին, Մանուկյանի ջանքերով Վանում կազմակերպվեցին պետությանը բնորոշ որոշ կառույցներ, ինչը բնակիչներին դարձրեց ավելի կազմակերպված:

Արամ Մանուկյանի պետական գիտակցությունն այն աստիճանի էր բարձր, որ նա դեմ էր կուսակցության ներսում տարածված այն դրույթի հետ, թե Աբդուլ Համիդի դեմ պայքարի շրջանակներում պետք է համագործակցել երիտքուրքերի հետ:

Արամ Մանուկյանը լավ էր հասկանում, երիտթուրքերի իրական մտադրությունները, բայց հայկական պարզունակության դեմ անզոր գտնվեց:

Հետագա գործընթացները ցույց տվեցին իր ճշմարտացիությունը, բայց արդեն ուշ էր...

1915 թվականին դարձավ «Վանի հայկական ինքնապաշտպանության զինվորական մարմնի» անդամ, իսկ հետո անձամբ ղեկավարեց Վանի պաշտպանությունը թուրքական զորքերից:

1917-ին Թիֆլիսի նորաստեղծ «Հայոց ազգային խորհուրդը» Մանուկյանին ուղարկում է, որպես իր լիազոր ներկայացուցիչ Էրիվանի վարչակազմը ղեկավարելու։

«Դա լավ հաշվարկված ընտրություն էր։ Վանի հերոսը մեծ փորձ ունեցող կազմակերպիչ էր, ով շատ լավ գիտեր իր ժողովրդի ուժեղ և թույլ կողմերը», — գրում է ամերիկացի պատմաբան Դոնալդ Միլլերը:

Մանուկյանը 1918 թվականի հունվարին ժամանում է Էրիվան և ձևավորում կիսապաշտոնական «կոմիտե», որը քաղաքում կարգ ու կանոն է հաստատում:

Իր երկաթե բռունցքի քաղաքականության շնորհիվ երկրում հաստատվում է քիչ թե շատ կարգ ու կանոն: Որտեղ մարդիկ սկսում են հասկանալ, որ կա պետություն և այն կարող է պատժել ավազակներին և հանցագործներին: Իսկ այն ժամանակ դա մեծ նշանակություն ուներ, քանզի երկիրը շրջափակված էր թշնամիներով, իսկ երկրի ներսում տիրում էր կատարյալ քաոս:

1918-ի ապրիլի վերջին թուրքերը գրավեցին Երզնկան, Էրզրումը, Սարիղամիշը և Կարսը, մայիսի 15-ին՝ Ալեքսանդրապոլը, իսկ մայիսի 21-ին՝ Սարդարապատ կայարանը: Այն Երևանից հեռու էր ընդամենը մի քանի կիլոմետր:

Առաջացել էր արևելահայերի լինել-չլինելու խնդիրը:

Այն ժամանակ էլ, այսօրվա փաշինյանական գործիչների նման, առաջ էին եկել գործիչներ, ովքեր պահանջում էին «լեզու գտնել» թուրքերի հետ: Սակայն Արամ Մանուկյանը, ով լավ էր ճանաչում երիտթուրքերի ձեռագիրը, ոչ միայն մերժեց այդ «գործիչների» առաջարկները, այլև մի քանիսին գնդակահարության ենթարկենց, որպեսզի մնացածները զգաստանան և հասկանան, որ Հայրենիքի և պետության ճակատագրի հետ չի կարելի խաղալ: Դրանից հետո մարդիկ հասկացան, որ Արամ Մանուկյանի հետ չի կարելի «վիճաբանել» տարրական խնդիրների շուրջ, որոնց պատասխանները մակերեսի վրա են:

Հենց դրա պատճառով նրան հաջողվեց համախմբել ողջ հայությանը և դիմադրություն ցույց տալ թուրքերին՝ Սարդարապատի մատույցներում:

Արամ Մանուկյանի հենց այդ հատկության շնորհիվ էլ հայերը հաղթանակ տարան և ստացան լեգիտիմ իրավունք բանակցել թուրքերի հետ սեփական պետություն ստեղծելու շուրջ: Ճիշտ է, Բաթումի պայմանագրի համաձայն հայերը ստացան սիմվոլիկ պետություն ստեղծելու հնարավորություն մոտ 12 հազար կմ տարածքով։ Սակայն դա հիմք դարձավ հայերին դարձնել պետականությամբ սուբյեկտայնություն ձեռք բերած ազգ:

1918 թվականի մայիսից մինչև հուլիս Արամ Մանուկյանը ղեկավարել է Հայաստանի նորաստեղծ Հանրապետությունը մինչև նրա կառավարության ժամանումը Թիֆլիսից Էրիվան, ապա դարձել նրա առաջին ներքին գործերի նախարարը:

Արամ Մանուկյանը հասցրեց ականատեսը լինել Մուդրոսյան համաձայնագրին, որի արդյունքում Օսմանյան կայսրությունը արձանագրեց իր պարտությունը: Սակայն կարճ ժամանակ անց, 1919-ի հունվարին Արամ Մանուկյանը մահացավ տիֆից:

Սա թերևս ճակատագրական դեր կատարեց հայ ժողովրդի համար, քանզի նման հեռատես գործչի հեռացումը թույլ չտվեց հետագա հայ գործիչներին հեռու մնալ պարզունակ պատկերացումներից, որի արդյունքում հայերը կորցրին իրենց պատմական հնարավորությունները, ինչի մասին փայլուն ձևով նկարագրեց առաջին Հանրապետության վարչապետ, ոչ պակաս ականավոր դաշնակցական գործիչ Հովհաննես Քաջազնունին:

Սա է իրականությունը:

Արտակ Հակոբյան

Հետևեք մեզ Telegram-ում
Հետևեք մեզ YouTube-ում
Websiite by Sargssyan
Հետևեք մեզ Facebook-ում https://www.facebook.com/ZhamLratvakan