«Արցախյան բանակցություններ» 1300 էջանոց գրքում ներկայացված են փաստեր․ Խաչատրյան Առաջնորդության «Տաղավար դեպրեսիա» Փաշինյանն ու Զելենսկին՝ «աշխարհաքաղաքական երկվորյակ եղբայրներ»
26
Ալիևն ու Փաշինյանը գործում են Հայաստանի, Ռուսաստանի և Իրանի դեմ. Անդրանիկ Թևանյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանին ուղղված ի՞նչ մեսիջով էին փորձում հանդես գալ ամերիկացիներնիրենց հարցումներով Ռուսաստանն ու Իրանը կարող են պատժե՞լ Ադրբեջանին Հայցադիմումն ընդդեմ Աննա Վաչիկի Հակոբյանի ընդունվել է վարույթ Ոչ պատահական նշանակումներ ՀԷՑ-ում. ովքե՞ր են նրանք. «Ժողովուրդ» Եվս մի ողբերգություն զորքերում. Սյունիքում ԱԱԾ սահմանապահ զորքերի զինծառայող է մահացել Այսինքն իրենք ՀԷՑ-ը վերցնեն կառավարեն, մենք ներդրումային ծրագիրը իրականացնե՞նք. Դավիթ Ղազինյան Ռոմանոս Պետրոսյանը եկած-չեկած կադրային փոփոխություններ է արել ՀԷՑ-ի բարձրաստիճան պաշտոնյաների կազմում Իհարկե, չեմ բացառում թանկացումը․ էլեկտրաէներգիայի սակագինը բազմակոմպոնենտ թիվ է․ ՀԾԿՀ փաշինյանական նախագահ Արտահերթ հայց է ներկայացվել Ռոմանոս Պետրոսյանի դեմ. Փաստաբան Պատերազմ Արցախում
Բագրատ սրբազանը զրպարտության և վիրավորանքի համար դատական նոր հայցեր է ներկայացրել Ծանոթացա կով կթելու տեխնիկային՝ տիկին Գալստյանի և նրա կովի՝ Սոնայի հետ. ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել է Գեղարքունիքի մարզ. Տեսանյութ Ադրբեջանի և Թուրքիայի ԱԳ նախարարները քննարկել են Հայաստանի հետ խաղաղության շուրջ բանակցությունները Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունել է ԱՄՆ Հայոց Արևելյան թեմի ուխտավորների ՔՊ-ից հեռացված Թաթուլ Ասիլյանին մեղադրանք է առաջադրվել. Armlur.am Փաշինյանը կարող է Վեհափառին կալանավորել, բայց իր արշավը եկեղեցու դեմ չի ստացվի.քաղտեխնոլոգ Իշխանություններն այդ ծանրաձողը չկարողացան վերցնել, գցեցին իրենց ոտքին, այնուհետև Արցախը ճանաչեցին Ադրբեջանի մաս․ Սեյրան Օհանյան Արթուր Խաչատրյանի` «Արցախյան բանակցությունները» երկհատորյակի շնորհանդեսը «Արցախյան բանակցություններ» 1300 էջանոց գրքում ներկայացված են փաստեր․ Խաչատրյան Առաջնորդության «Տաղավար դեպրեսիա» Հարամ բառն էլ ոտից գլուխ ձեր «փոքրիկ խմբակի» մասին է. Ռուբեն Մխիթարյան Սիրաշահեցին ու «խուրդեցին»․ «Կարճ ասած» Մեզ նույնիսկ չեն լսել, որ այլընտրանք առաջարկեն․ ակցիայի մասնակից Հայաստանը հրաժարվում է ժողովրդավարությունից ու խորանում ավտորիտարիզմի մեջ․ Օսկանյան Կգնի՞ ՀԷՑ-ը նորահայտ մեծահարուստը, որը խարդախության համար դատապարտվել է․ «Ժողովուրդ» «Ազատություն Սամվել Կարապետյանին» կոչեր՝ ֆուտբոլային երեկոյի ավարտին․ «Ժողովուրդ» Փաշինյանն իր հայտարարությամբ ամբողջ գործընթացի վրա դրել է ապօրինության կնիք. Թաթոյան Էրդողանը կզանգահարի Պուտինին և Թրամփին՝ Ստամբուլում նրանց հանդիպումը կազմակերպելու հարցով Ալիևն ու Փաշինյանը գործում են Հայաստանի, Ռուսաստանի և Իրանի դեմ. Անդրանիկ Թևանյան (տեսանյութ) Այս տարի որքա՞ն ծիրան է արտահանվել Հայաստանից Թուրքիայում հայկական երաժշտական խմբին արգելել են մասնակցել փառատոնի Նիկոլ Փաշինյանին ուղղված ի՞նչ մեսիջով էին փորձում հանդես գալ ամերիկացիներնիրենց հարցումներով Տավուշում հացահատիկի ցանքերն ավելի քան 3 անգամ նվազել են․ Ոսկան Սարգսյան Ռուսաստանն ու Իրանը կարող են պատժե՞լ Ադրբեջանին Եթե չճանաչի, ի ցույց կդնի «մակրոնյան Ֆրանսիայի» անլրջությունը․ Հակոբ Բադալյան Կառավարությունը փորձում է մտնել վեճի առարկայի դաշտ, մինչդեռ այս որոշումը դրա մասին չէ. Արա Ղազարյանը՝ ՀԷՑ-ի վերաբերյալ արբիտրաժային դատարանի որոշման ու կառավարության արձագանքի մասին «ՈւԱԶ»-ով սարում սպանության փորձ կատարած անձինք կալանավորվել են Հայցադիմումն ընդդեմ Աննա Վաչիկի Հակոբյանի ընդունվել է վարույթ Փաշինյան, դու նստիր, քո պարականոն Ավետարանը գրիր Մանկական երկաթուղու մոտակայքում հրդեհ է բռնկվել

Պրահայով սկզբնավորված գործընթացն ամբողջովին ապօրինի է

Yerkir.am-ը գրում է․

«Ես նաև այս ամբիոնից խոսել եմ, նաև իմ վերջին հարցազրույցի ժամանակ խոսել եմ, 1991 թ. դեկտեմբերի 8-ի համաձայնագրի հիման վրա Հայաստանի և Ադրբեջանի կողմից փոխադարձաբար տարածքային ամբողջականությունը ճանաչելու այդ կոնցեպտի մասին, և կան նախանշաններ, որ այս հենքը և այս մոտեցումը կարող է փոխադարձաբար ընդունելի լինել կողմերի համար…» ( Նիկոլ Փաշինյան, 05 հոկտեմբերի, 2022 թ., հատված՝ ԱԺ-ում ելույթից ):

1991 թ. դեկտեմբերի 8-ին ԽՍՀՄ հիմնադիր երեք հանրապետությունների՝ Բելառուսի, ՌԴ-ն (ՌԽՖՍՀ) և Ուկրաինայի ղեկավարների՝ Բելովեժյան թավուտում ստորագրված Համաձայնագրով սկսվեց ԱՊՀ ստեղծման գործընթացը: Առանձին քննարկման թեմա է՝ ինչու՞ Բելովեժյան հանդիպմանը չէին հրավիրվել մյուս հանրապետությունների ղեկավարները, և ի՞նչ բացատրություն էր տվել հանդիպանը մասնակից Բ. Ելցինն այդ առիթով: ՀՀ-ն նախկին խորհրդային ևս 10 հանրապետությունների հետ ԱՊՀ ստեղծման գործընթացի մասնակիցը դարձավ 1991 թ. դեկտեմբերի 21-ին, երբ Ալմա-Աթայում ստորագրվեցին ԱՊՀ ստեղծման մասին Համաձայնագրին կից Արձանագրությունը և Ալմա-Աթայի Հռչակագիրը:    

Ալմա-Աթայի Արձանագրության 3-րդ պարբերությունում նշված է՝ ԱՊՀ ստեղծման մասին Համաձայնագրի հիման վրա և հաշվի առնելով դրա վավերացման ընթացքում արված վերապահումները (ընդգծումը մերն է - Վ.Ս.)՝ կմշակվեն ԱՊՀ շրջանակներում համագործակցությունը կարգավորող փաստաթղթեր։ Փաստենք՝ Ալմա-Աթայի Արձանագրության 4-րդ պարբերությունում նշված է, որ այն ԱՊՀ ստեղծման Համաձայնագրի անբաժանելի մասն է:

Հայաստանի վերապահումները գրված են 1992 թ. փետրվարի 2-ին ՀՀ Գերագույն խորհրդի որոշման մեջ, որով վավերացվել է 1991 թ. դեկտեմբերի 8-ին Մինսկում Բելառուսի Հանրապետության, Ռուսաստանի Ֆեդերացիայի (ՌԽՖՍՀ) և Ուկրաինայի կողմից ստորագրված ԱՊՀ ստեղծման մասին Համաձայնագիրը.

Կետ 1. Համաձայնագրի նախաբանի 4-րդ պարբերությունում «ինքնորոշման անկապտելի իրավունքի» բառերը փոխարինել «ժողովուրդների ինքնորոշման անկապտելի իրավունքի» բառերով:

Կետ 3. Համաձայնագրի 5-րդ հոդվածի առաջին պարբերությունը շարադրել հետևյալ խմբագրմամբ. «Բարձր պայմանավորվող Կողմերը ճանաչում և հարգում են ազգերի ազատ ինքնորոշման իրավունքը, (ընդգծումը մերն է - Վ.Ս.), միմյանց տարածքային ամբողջականությունը և սահմանների անձեռմնխելիությունը»: (Բուն Համաձայնագրում ձևակերպված է այսպես «Բարձր պայմանավորվող կողմերը ճանաչում և հարգում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը և Համագործակցության շրջանակներում առկա սահմանների անձեռնմխելիությունը» - Վ.Ս.):

Կետ 10.  Համաձայնագրի 13 հոդվածի երկրորդ պարբերությունը «բաց է ԽՍՀ Միության անդամ բոլոր պետությունների առջև» բառերից հետո լրացնել «այդ թվում ԽՍՀՄ-ի նախկին ինքնավար կազմավորումների համար, որոնք ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի «ԽՍՀՄ-ի գոյության դադարեցման մասին» հռչակագրի ընդունումից առաջ անցկացրել են անկախություն հռչակելու վերաբերյալ համաժողովրդական հանրաքվե, և դրա հիման վրա ինքնավար կազմավորման իշխանության բարձրագույն գործադիր մարմինը դիմել է Անկախ Պետությունների Համագործակցություն` նրա կազմի մեջ ընդունվելու խնդրանքով» բառերով:

Փաստենք՝ ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի վերին պալատը` Հանրապետությունների խորհուրդը,  ԽՍՀՄ գոյության դադարեցման մասին թիվ 142-Ն բանաձևն ընդունել է 1991 թ. դեկտեբերի 26-ին՝ ԽՍՀՄ նախագահ Մ. Գորբաչովի հրաժարականի, նրա՝ Կրեմլը լքելու և ԽՍՀՄ դրոշը Կրեմլի վրայից իջեցնելու հաջորդ օրը: Մինչդեռ, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անկախության մասին համահանրապետական հանրաքվե անցկացվել  էր դրանից օրեր առաջ՝ 1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին

2022 թ. հոկտեմբերի 6-ին Պրահայում Փաշինյան-Ալիև հանդիպման արդյունքում ընդունված Հայտարարությունը հենված է 1991 թ. դեկտեմբերի 21-ի Ալմա-Աթայի Հռչակագրի դրույթներից ընդամենը մեկի վրա, ըստ որի՝ կողմերը ճանաչում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը: Դեռ մի կողմ թողնենք այն իրողությունը, որ նույն հռչակագրի՝ վերոհիշյալ դրույթին նախորդող կետում հստակ նշված է, որ ԱՊՀ երկրների միջև հարաբերությունները պետք է զարգանան նաև ինքնորոշման անքակտելի իրավունքի հիման վրա, միայն փաստենք՝ Հռչակագրի 6-րդ պարբերությամբ ստորագրող կողմերը, այդ թվում ՀՀ-ն և Ադրբեջանը, հավատարիմ են լինելու ԱՊՀ ստեղծման մասին Համաձայնագրի նպատակներին ու սկզբունքներին: Իսկ թե ինչ նպատակներ և սկզբունքներ, ինչպես նաև դրանցից բխող որոշումներ կան հրապարակում՝ վերևում արդեն նշեցինք:

Հետևաբար՝

ԱՊՀ ստեղծման մասին 3 կարևորագույն փաստաթղթերը՝ 1991 թ. դեկտեմբերի 8-ի Համաձայնագիրը, դեկտեմբերի 21-ի Արձանագրությունն ու Հռչակագիրը սերտորեն շաղկապված են և լրացնում են իրար: Չգիտենք՝ անգիտակցաբա՞ր, թե՞ այս հանգամանքը հաշվի առնելով՝ Փաշինյանը հոկտեմբերի 5-ին ՀՀ ԱԺ-ի իր ելույթում ցիտեց դեկտեմբերի 8-ի Բելովեժյան համաձայնագրից, իսկ մեկ օր անց ստորագրված Հայտարարության մեջ նշված է դեկտեմբերի 21-ի Հռչակագիրը:

ԱՊՀ ստեղծման Մայր փաստաթուղթը՝ 1991 թ. դեկտեմբերի 8-ի համաձայնագիրը, որի բաղկացուցիչ մասն է նաև դեկտեմբերի 21-ի Ալմա-Աթայի Արձանագրությունը, իսկ նույն օրն ընդունված Ալմա-Աթայի Հռչակագիրը հիմնված է Համաձայնագրի վրա,  ՀՀ-ն վավերացրել է կարևորագույն վերապահումներով, որտեղ «տարածքային ամբողջականության ճանաչում և հարգում»  ձևակերպման հետ միաժամանակ ոչ միայն լիարժեքորեն ամրագրվել է  ԼՂՀ-ի ինքնորոշման իրավունքը, այլև ԱՊՀ լիարժեք անդամ դառնալու հնարավորություն է ընձեռվել ԼՂՀ-ին, որը սահմանված կարգով և ժամկետներում արդեն իսկ անցկացրել էր անկախության հանրաքվե: Եվ այս ամենը, ուշադրություն, ամրագրված է 1991 թ. դեկտեմբերի 21-ին ստորագրված Ալմա-Աթայի արձանագրության 3-րդ պարբերությունում, որն ստորագրել է նաև Ադրբեջանը:

Ստորագրելով Պրահայի Հայտարարությունը և կառչելով ընդամենը մեկ կետից՝ Փաշինյանն ու Ալիևը ոչ միայն մոլորեցրել են միջազգային հանրությանը, այլև կոպտորեն խախտել փաստաթղթերի դրույթներն ու խեղաթյուրել իրականությունը:

Պրահայով սկզբնավորված գործընթացն ամբողջովին ապօրինի է և ենթակա է կասեցման ինչպես ԱՊՀ բարձրագույն մարմինների կողմից, այնպես էլ ՀՀ ԱԺ-ի, քանզի Փաշինյանը, գործարքի գնալով թշնամի երկրի ղեկավարի հետ, շրջանցել է Գերագույն խորհրդի կողմից ընդունված և գործող որոշումը՝ դրանով իսկ վերազանցելով իր լիազորությունները:   

Վահե Սարգսյան

Հետևեք մեզ Telegram-ում
Հետևեք մեզ YouTube-ում
Websiite by Sargssyan
Հետևեք մեզ Facebook-ում https://www.facebook.com/ZhamLratvakan