Այսօր Մնացականյան Սոնան կդառնար 32 տարեկան ու կնշեր իր տարեդարձը, իր երեք տարեկան բալիկի հետ. Տիգրան Քոչարյան Եկեղեցու դեմ նիկոլական քարոզչությունը շարժվում է գեբելսյան սկզբունքներով՝ ինչքան մեծ սուտ, ինչքան մեծ հիմարություն, այդքան շատ հավատացողներ Ինչու է տառապում Աննա Հակոբյանը․ Բորիս Մուրազիի արձագանքը նրա սանձարձակությանը (տեսանյութ)
2
Երեխաների պաշտպանության օրվա կապակցությամբ «Մայր Հայաստան»–ը և «Մենք» երիտասարդական նախաձեռնությունը միջոցառում էին կազմակերպել (լուսանկար) Ինչու է գռեհկացման ագրեսիվ քարոզ տանում Նիկոլ–Աննա զույգը և ինչու են նրանք հարձակվել Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու դեմ (տեսանյութ) Ինչո՞ւ են «Էրեբունի» արգելոց թանգարանով հետաքրքրված մասոնները․ նախկին տնօրենը փաստեր է ներկայացնում «Շնորհավոր նիկոլ քեռի». Քաղաքացիները՝ Նիկոլ Փաշինյանին՝ ծննդյան տարեդարձի առթիվ «Մեր սրբազան պարտքն է ապավինել մեր հավատքի հաղթական ուժին՝ հաղթահարելու ճգնաժամը որպես մեկ միասնական ազգ, համախմբված՝ ընդդեմ այս ազգակործան չարիքի». հայտարարություն Հոգևորկանները կքննարկեն Եկեղեցու վրա փաշինյանական իշխանության լկտի հարձակումների հարցը Ինչու է աղմկում տխրահռչակ զույգը․ Անդրանիկ Թևանյանի արձագանքն արտամուսանական զույգի փողոցային բառապաշարին (տեսանյութ) Ինչո՞ւ Փաշինյանը որոշեց հենց այս պահին սկսել նոր արշավ եկեղեցու դեմ Փաշինյանը գնել է 3,1 մլն եվրո արժեցող առանձնատու՞ն Մարսելում․ինչո՞ւ է իշխանական զույգը հիշել դոմփելը (տեսանյութ) Ավինյանը հերթական խոշոր գումարն է հանել բյուջեից Պատերազմ Արցախում
Այսօր Մնացականյան Սոնան կդառնար 32 տարեկան ու կնշեր իր տարեդարձը, իր երեք տարեկան բալիկի հետ. Տիգրան Քոչարյան Իմ երեխայի խաղալիքը մնաց Մարտակերտում. Ակցիա Նիկոլ Փաշինյանի տան դիմաց Ձեր կեղտոտ ձեռքերը հեռու՛ պահեք հայկական սուրբ արժեքներից, եթե չեք ուզում մնալ առանց ձեռքերի. «Որդիների կանչ» Փաշինյանի մոլի աջակից Գնել Սարգսյանը գնացել է Մարմաշենի վանք, սադրել է, հայհոյել քահանային Իշխող վարչախումբը շարունակում է ներազգային պառակտման վարքագիծը. «Հայաստան» խմբակցություն Երեխաների պաշտպանության օրվա կապակցությամբ «Մայր Հայաստան»–ը և «Մենք» երիտասարդական նախաձեռնությունը միջոցառում էին կազմակերպել (լուսանկար) Բեռնատարներից արձակված ԱԹՍ-ներով Ուկրաինան հարձակում է սկսել ռուսական ռազմական օդանավակայանների վրա ՌԴ ՔԿ-ն Բրյանսկի և Կուրսկի մարզերում կամուրջների պայթեցումը ահաբեկչական հարձակում է որակել Ինչու է գռեհկացման ագրեսիվ քարոզ տանում Նիկոլ–Աննա զույգը և ինչու են նրանք հարձակվել Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու դեմ (տեսանյութ) Եկեղեցու դեմ նիկոլական քարոզչությունը շարժվում է գեբելսյան սկզբունքներով՝ ինչքան մեծ սուտ, ինչքան մեծ հիմարություն, այդքան շատ հավատացողներ Ինչո՞ւ են «Էրեբունի» արգելոց թանգարանով հետաքրքրված մասոնները․ նախկին տնօրենը փաստեր է ներկայացնում «Շնորհավոր նիկոլ քեռի». Քաղաքացիները՝ Նիկոլ Փաշինյանին՝ ծննդյան տարեդարձի առթիվ «Մեր սրբազան պարտքն է ապավինել մեր հավատքի հաղթական ուժին՝ հաղթահարելու ճգնաժամը որպես մեկ միասնական ազգ, համախմբված՝ ընդդեմ այս ազգակործան չարիքի». հայտարարություն Ինչու է տառապում Աննա Հակոբյանը․ Բորիս Մուրազիի արձագանքը նրա սանձարձակությանը (տեսանյութ) Սա առաջինն է պահանջելու, որ Նիկոլին գնդակահարեն Ամերիաբանկն արժանացել է FEAS Չեմպիոնների լիգա մրցանակաբաշխության բրոնզե մրցանակին Հոգևորկանները կքննարկեն Եկեղեցու վրա փաշինյանական իշխանության լկտի հարձակումների հարցը ԱՄՆ-ում ձերբակալել են տեղի բյուջեից 30 ՄԼՆ դոլար յուրացրած հայկական խարդախների խմբավորումը Արեգակնային ժայթքման հետևանքով դեպի Երկիր է շարժվում տարվա արեգակնային նյութի ամենամեծ ամպը Հենց այս հաղթանակներով ենք մենք հզոր ու կանգուն. Գագիկ Ծառուկյան Ինձ զսպելով, փորձեցի առայժմ չօգտագործել «ոջիլ», «էշ», և նորաձևակիրթ այլ որոշիչներ ու բացահայտիչներ… Ռուբեն Հակոբյան Խստորեն դատապարտում ենք Հայաստանի կառավարչի և նրան կողակցված անձի զարհուրելի վարքագիծը. ՀՀԿ Սա ճակատամարտ է Հայաստանի ոգու համար. Վարդան Օսկանյան Մերօրյա բարձիթողի իրականություն. ամեն ինչ սկսել է շանը վրաերթի ենթարկելուց, շարունակվել ծեծկռտուքով, ավարտվել ողբերգական վրաերթով Օկուպացված Քարվաճառում ականի պայթյունից 45-ամյա տղամարդ է վիրավորվել Ազգադավ խմբակի որդեգրած քաղաքականությունը հերթական անգամ համընկնում է մեր ոխերիմ թշնամիների խոսույթին. հայտարարություն Կոչ ենք անում ՀՀ վարչապետին հրապարակայնորեն ներողություն խնդրել. Ավստրիայի հայ թեմ Համբերության բաժակը լցրեցիք․ Քահանան դիմում է նիկոլախտով տառապողներին Ինչու է աղմկում տխրահռչակ զույգը․ Անդրանիկ Թևանյանի արձագանքն արտամուսանական զույգի փողոցային բառապաշարին (տեսանյութ) Այս ամենի պատասխանատուն ոչ միայն իշխող ընտանիքն է, այլ ողջ ՔՊ-ն

Հաթերքում ադրբեջանցիների վերաբնակեցումը՝ հայկական հուշարձաններին սպառնացող նոր վտանգ

Արցախի մշակութային ժառանգության մշտադիտարկում իրականացնող monumentwatch.orgկայքը գրում է.

«2025 թվականի մարտի 3-ին օկուպացված Արցախի Հաթերք գյուղում ադրբեջանական կողմը վերաբնակեցրել է 25 ընտանիք՝ թվով 91 բնակչով: Վերաբնակեցումը կատարվել է «ազատագրված տարածքներ վերադարձի» ծրագրի շրջանակներում: Տեսանյութում նշվում է, թե իբր այդ վերաբնակիչները գյուղի բնիկ բնակիչներ են եղել:

Այդ հայտարարությունը մեղմ ասած զարմանք է առաջացնում, քանի որ առկա են խորհրդային տարիների մարդահամարի տվյալները, որտեղ նշվում է նաև բնակավայրի բնակչության էթնիկ կազմը, իսկ Հաթերքում ադրբեջանցիները բացակայում են: Բնակավայրը մշտապես ունեցել է հայ բնակչություն. դա են վկայում նաև 19-րդ դարի վերջին արված մարդահամարի տվյալները: 2018 թվականի տվյալներով Հաթերքում բնակվում էր 1544 բնակիչ (Բալայան 2020, 314):

Արցախի Հաթերք գյուղը Արցախի հնագույն բնակավայրերից էր: 12-15-րդ դարերի հայկական  գրավոր և վիմագիր աղբյուրներում բազմիցս հիշատակվում է Հաթերքի իշխանությունը համանուն կենտրոնով (Պետրոսյան, Կիրակոսյան, Սաֆարյան 2009, 11-21): Հաթերք բնակավայրը պատմական Դվին-Պարտավ ճանապարհի վրա գտնվող կարևոր կայաններից էր: Դա են վկայում 10-րդ դարի արաբ հեղինակներ ալ-Իսթահրին, իբն-Հաուկալը, ալ-Մուքքադասին (Манандян 1985, 171-175): Հաթերք գյուղը և իր շրջակայքը հարուստ են բազմաթիվ հուշարձաններով, որոնք 2023 թվականի Արցախի ամբողջական հայաթափումից հետո հայտնվել են ոչնչացման վտանգի տակ: Գյուղի կենտրոնում է գտնվում 17-րդ դարով  թվագրվող սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, որն աչքի է ընկնում իր եզակի խաչքարերով: Եկեղեցու մասին առավել մանրամաս տես այստեղ։

Հայաթափված Հաթերքում ադրբեջանական կողմը հասցրել է ավիրել Հայրենական պատերազմի զոհերի հիշատակին նվիրված հուշարձանը և վանդալիզմի ենթարկել Հաթերք գյուղի եղբայրական գերեզմանատունը: Սկսած 2023 թվականից համացանցում կարելի է գտնել տասնյակ տեսանյութեր, որտեղ երևուն է, որ Հաթերք գյուղի տները թալանվում են:

Մեր արձագանքը

Ադրբեջանցի վերաբնակիչների բնակեցումը Հաթերքում սպառնալիք է ստեղծում գյուղի և նրա շրջակայքի հուշարձանների նկատմամբ, ինչն արդեն երևում է վերջին երկու տարիների իրավիճակից: Հարկ ենք համարում հիշատակել դեռևս խորհրդային տարիներին նախկին հայկական բնակավայրերում ադրբեջանցիներով վերաբնակեցված հուշարձանների ճակատագիրը՝ դրանք ոչնչացվել և աղավաղվել են: Սա բազմիցս փաստվել է հենց խորհրդային տարիներին: Միևնույն ժամանակ, վերաբնակեցնելով ադրբեջանցիների Արցախի հնագույն պատմական բնակավայրում, առկա է Արցախի այդ շրջանների պատմամշակութային միջավայրը կեղծելու, նոր պատմություն կերտելու միտում:

Ադրբեջանի քաղաքականությունը խախտում է մի շարք միջազգային կոնվենցիաներ, որոնք պաշտպանում են պատմական հուշարձաններն ու մշակութային ժառանգությունը՝ արգելելով դրանց դիտավորյալ ոչնչացումը, կեղծումը, ապօրինի փոփոխությունը։ Ի մասնավորի, Հաագայի 1954 թվականի «Զինված հակամարտությունների դեպքում մշակութային արժեքների պաշտպանության մասին» կոնվենցիայի 4-րդ հոդվածը սահմանում է, որ պետությունները պարտավոր են ձեռնարկել բոլոր հնարավոր միջոցները՝ մշակութային ժառանգությունը պահպանելու և չվնասելու համար։

Բացի այդ, նույն կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի համաձայն, բարձր պայմանավորվող կողմերը, որոնք ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն գրավել են մեկ այլ բարձր պայմանավորվող կողմի տարածքը, հնարավորինս աջակցում են գրավյալ տարածքի ազգային իրավասու իշխանություններին՝ նրա մշակութային արժեքների պահպանությունն ապահովելու գործում։ Այն դեպքում, երբ գրավյալ տարածքում գտնվող և ռազմական գործողությունների ընթացքում վնասված մշակութային արժեքների պահպանման համար անհրաժեշտ է հրատապ միջամտություն, և եթե ազգային իրավասու իշխանությունները չեն կարող այդ ապահովել, գրավող պետությունը պարտավորվում է ձեռնարկել հնարավորության սահմաններում անհրաժեշտ բոլոր միջոցները՝ այդ արժեքների պահպանությունն ապահովելու համար՝ սերտորեն համագործակցելով նշված իշխանությունների հետ։

Նմանապես, 1954 թվականին ընդունված Եվրոպական մշակութային կոնվենցիան ևս պարտավորեցնում է պետություններին պաշտպանել ինչպես ազգային, այնպես էլ միջազգային մշակութային արժեքները՝ անկախ դրանց աշխարհագրական կամ քաղաքական պատկանելությունից։ Այս կոնվենցիայի 1-ին հոդվածի համաձայն՝ պետությունները պետք է ապահովեն իրենց իրավասության տակ գտնվող մշակութային ժառանգության պահպանումը, իսկ 5-րդ հոդվածը պարտադրում է պետություններին ձեռնպահ մնալ այնպիսի գործողություններից, որոնք կարող են հանգեցնել այլ ժողովուրդների մշակութային ժառանգության ոչնչացման կամ խեղաթյուրման։

Հարկ է նշել, որ Ադրբեջանը, սկսած 1997 թվականի ապրիլի 25-ից կողմ է կոնվենցիային և պարտավորված է պաշտպանել մարդկության ընդհանուր մշակութային ժառանգությունը»։

Հետևեք մեզ Telegram-ում
Հետևեք մեզ YouTube-ում
Websiite by Sargssyan
Հետևեք մեզ Facebook-ում https://www.facebook.com/ZhamLratvakan